تهران – اظهارات اخیر عباس عراقچی، دیپلمات ارشد ایرانی، حاوی نکات مهمی است که می تواند بازتاب دهنده جهت گیری جدیدی در راهبرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در برابر فشارها و تهدیدهای خارجی، به ویژه از سوی ایالات متحده باشد.
در این بیانیه، عراقچی ضمن تأکید بر هویت ملی و عزت محور ایران، با بیانی تند و در عین حال دیپلماتیک، به دولت آمریکا هشدار می‌دهد که تهدید، تحقیر و بی احترامی به رهبران ایران نتیجه‌ای جز بن بست نخواهد داشت.
این موضع گیری در حالی صورت گرفته که بحث احتمال بازگشت به میز مذاکره با آمریکا در برخی محافل سیاسی دوباره مطرح شده است.
عراقچی در سخنان خود از دو محور کلیدی بهره گرفته: «قدرت بازدارنده نظامی ایران» و «تمایل مشروط به تعامل».
او از یک سو با یادآوری پاسخ موشکی ایران به اسرائیل، قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی را به رخ می کشد و از سوی دیگر، با عباراتی چون «حسن نیت، حسن نیت می‌آورد» زمینه تعامل را با احترام متقابل مشروط می‌کند.
این تلفیق نشان می‌دهد ایران همچنان در پی کسب امتیاز از موقعیت منطقه‌ای و توان دفاعی خود در فرآیندهای دیپلماتیک است.
بخش مهمی از این بیانیه متوجه اسرائیل است؛ عراقچی از واژه هایی چون «فرار» و «پناه بردن» استفاده کرده تا تصویر ضعف امنیتی تل‌آویو را القا کند.
این اظهارات در ادامه پیام های رسمی تهران پس از حملات موشکی اخیر علیه اسرائیل قرار می‌گیرد که هدف آن، تقویت بازدارندگی روانی و سیاسی در برابر حملات احتمالی آتی است.
در سطح تحلیل، پیام عراقچی را می توان بخشی از بازی بزرگ تر تهران برای حفظ برتری منطقه‌ای و فشار به غرب برای امتیازدهی در مذاکرات احتمالی دانست.
در عین حال، استفاده از واژه هایی مانند «احترام»، «تعامل» و «سرنوشت ملی» نشانه هایی از آمادگی برای دیپلماسی مبتنی بر عزت مداری نیز دارد.
سخنان عباس عراقچی نشان می‌دهد که ایران در شرایط فعلی از راهبرد دوگانه ای استفاده می‌کند: نمایش قدرت در برابر تهدید، و دعوت به احترام متقابل برای باز کردن مسیر دیپلماسی.
این رویکرد ممکن است در ماه های آینده بستری برای تحولات جدید در روابط ایران با آمریکا، اسرائیل و کشورهای منطقه فراهم سازد مشروط به آنکه طرف های مقابل، زبان احترام را جایگزین تهدید کنند.
پایان
